معرفی انواع میلگرد | کاربرد و مشخصات ظاهری

استحکام ساختمان یکی از مهمترین مواردی است که در ساخت و ساز باید مورد توجه قرار گیرد. انواع میلگرد به دلیل ویژگی ها و کاربردهایشان یکی از ارکان اصلی این استحکام محسوب می شوند. بنابراین با توجه به تطبیق پذیری این محصول و کاربردهای فراوان آن، در این مقاله که توسط شرکت نوسا ارائه شده ، به بررسی انواع و کاربردهای آن در ساختمان سازی و صنعت خواهیم پرداخت.

میلگرد چیست و چه کاربردی دارد؟

نام دیگر میلگرد، میله تقویت کننده یا آرماتور میباشد که یک میله فولادی جامد است که از ۹۹٪ آهن و ۱٪ کربن ساخته شده است.

میلگرد معمولاً از طریق نورد گرم تولید می شود و سطح آجدار آن، اتصال با بتن را بهبود می بخشد. مقاومت کششی، دوام و خواص انبساط حرارتی آن، مشکلات مربوط به تغییرات دما را کاهش می دهد و مقاومت سازه ای بتن را افزایش می دهد. این محصول در انواع و اندازه های متنوعی وجود دارد که در سازه های مختلف ساختمانی قابل استفاده می باشد.
میلگردها در سقف اینتل دک و سقف وال مش ، اسکلت سازی ساختمان ها، سازه های عمرانی مانند تونل ها، دیوارهای حائل و بسیاری دیگر از موارد در ساخت و ساز، کاربرد دارند.

انواع میلگرد از نظر شکل ظاهری

میلگردها از نظر شکل ظاهری دارای چند نوع مختلف هستند که هریک ویژگی ها و کاربردهای خاصی دارند. بنابراین انواع میلگرد از نظر ظاهری به شرح زیر می باشد:

• میلگرد ساده

  همانطور که از نامش مشخص است، سطح این میلگرد کاملا صاف و بدون آج می باشد، به همین دلیل چسبندگی آن با بتن کمتر است. به همین علت، میلگرد ساده در مواردی که به مقاومت کششی بالایی نیاز نیست، به کار می رود.

• میلگرد آجردار
  

  این میلگردها دارای آج یا همان پستی بلندی هستند که باعث می شوند چسبندگی به بتن بیشتر شود. این نوع میلگرد خود دارای انواع مختلفی است که عبارتند از: آجدار مارپیچ، آجدار مرکب و آجدار جناغی.

• میلگرد کلاف

  این میلگرد معمولا ساده بوده و ویژگی متمایز آن، نازک بودن است. کلاف برای تقویت بتن مسلح و در کف سازی کاربرد بسیار زیادی دارد.

• میلگرد اروپایی

  این میلگردها که از منگنز تولید می شوند نیز دارای آج می باشند، اما این آج ها ظاهری حلقه ای دارند و دارای فواصل منظمی نسبت به هم هستند. درکل میلگرد اروپایی همانطور که از نامش پیداست، با توجه به استانداردهای اروپایی طراحی و تولید می شود.

• میلگرد پولکی

  این میلگردها پستی بلندی هایی به شکل پولک های برجسته دارا می باشند. چسبندگی میلگرد پولکی با بتن به شدت بالا بوده و کاربرد زیادی در مواردی که نیاز به مقاومت بالا است، دارد.

• میلگردهای تغییر شکل یافته با مقاومت بالا

  میلگردهای تغییر شکل یافته با مقاومت بالا (HSD) دارای فرورفتگی های سطحی برای چسبندگی بیشتر به بتن هستند. آنها مقاومت کششی و دوام بالایی را ارائه می دهند که برای ساخت و سازهای سنگین مانند ساختمان های بلند و پل ها ایده آل است. این تغییر شکل ها، چسبندگی قوی تری را با بتن تضمین می کنند و یکپارچگی سازه را افزایش می دهند.

انواع میلگرد از نظر استاندارد و گرید

گرید، درجه مقاومتی میلگرد است که به انواع مختلفی تبدیل می شود. همچنین استانداردهای متنوعی در تولید این محصول وجود دارند که در ادامه آنها را بررسی می کنیم:

• میلگرد بر اساس استاندارد آمریکا (ASTM)
  میلگردهای استاندارد آمریکا عبارتند از: ASTM A615 (میلگردهای کربنی معمولی)، ASTM A706 (میلگردهای جوش پذیر با کربن پایین) و ASTM A996 .
• میلگرد بر اساس استاندارد آلمان (DIN)
  انواع میلگرد بر اساس استاندارد آلمانی عبارتند از: DIN 488، B500A (میلگرد نرم)، B500B (میلگرد با مقاومت متوسط) و B500B (میلگرد سخت و بسیار مقاوم).
• میلگرد بر اساس استاندارد بریتانیا (BS)
• میلگرد بر اساس استاندارد بین المللی (ISO)
• میلگرد بر اساس استاندارد روسیه (GOST)
  
• میلگرد بر اساس استاندارد ایران
  در ایران میلگردها اغلب با استاندارد روسی تولید می شوند و نام گذاری آنها عبارتند از: A1 (ساده)، A2 (آجدار مارپیچ)، A3 (آجدار جناغی) و A4 (آجدار مرکب).

انواع میلگرد از نظر جنس و پوشش

میلگردها از نظر جنس و پوششی که دارند نیز بسیار متنوع هستند که در ذیل آنها را توضیح داده ایم:

1. میلگرد فولادی کربنی

   میلگرد فولادی کربنی، که به عنوان میلگرد سیاه نیز شناخته می شود، نوع غالب مورد استفاده در ساخت و ساز است. این میلگرد بسیار مقرون به صرفه است و استحکام کششی و دوام فوق العاده ای را ارائه می دهد. با این حال، در معرض رطوبت و مواد شیمیایی مستعد زنگ زدگی می باشد.

2. میلگرد با روکش اپوکسی

   میلگرد با پوشش اپوکسی، میلگرد فولادی کربنی است که دارای پوشش اپوکسی برای جلوگیری از خوردگی می باشد. این نوع میلگرد برای محیط هایی با رطوبت و سطح کلرید بالا، مانند سازه های دریایی و پل ها، ایده آل است. این پوشش به طور قابل توجهی طول عمر میلگرد را افزایش می دهد، اما برای جلوگیری از آسیب، مراقبت بیشتری در حین حمل و نقل لازم است.

3. میلگرد فولادی ضد زنگ

   میلگرد فولادی ضد زنگ در برابر زنگ زدگی بسیار مقاوم است و اغلب در سازه هایی که در معرض شرایط محیطی سخت مانند مناطق ساحلی و کارخانه های شیمیایی قرار دارند، استفاده می شود. اگرچه نسبت به انواع دیگر گران تر است، اما دوام و عملکرد طولانی مدت آن می تواند هزینه را در کاربردهای حیاتی توجیه کند.

4. میلگرد گالوانیزه

   میلگرد گالوانیزه از میلگرد فولاد کربنی پوشش داده شده با روی برای محافظت از آن در برابر خوردگی تشکیل شده است. این نوع میلگرد در مقایسه با میلگرد با پوشش اپوکسی، مقاومت بالاتری در برابر زنگ زدگی دارد و در کاربردهایی که نیاز به دوام طولانی دارند، مانند ساخت بزرگراه ها و محیط های دریایی، کاربرد فراوانی دارد.

5. میلگرد پلیمری تقویت شده با الیاف شیشه (GFRP)

   میلگرد GFRP از الیاف شیشه با استحکام بالا که در یک ماتریس پلیمری قرار گرفته اند، ساخته می شود. این میلگرد سبک، غیر خورنده و غیر رسانا است و آن را برای استفاده در سازه هایی که در معرض میدان های الکترومغناطیسی هستند، مانند اتاق های MRI و پست های برق، مناسب می سازد. نسبت عالی استحکام به وزن آن نیز حمل و نصب آسان تر را تسهیل می کند.

6. میلگرد بازالت

   میلگرد بازالت، ساخته شده از الیاف سنگ بازالت، استحکام کششی بالا و مقاومت عالی در برابر خوردگی و قلیا را ارائه می دهد. این میلگرد از میلگرد فولادی سبک تر است و حمل و نقل و جابجایی آن را آسان تر می کند.

انواع میلگرد از نظر کاربرد در سازه

میلگردها بر اساس نوع کاربرد در سازه به دسته های مختلفی تقسیم می شوند که در زیر به آنها اشاره کرده ایم:

• میلگردهای طولی: کاربرد در ستون ها و دال های بتنی به دلیل تحمل تنش های کششی بالا.
• میلگردهای عرضی: به دلیل مقاومت در برابر برش و پیچش، در تیرها و ستون ها کاربرد دارد.
• میلگردهای تقویتی: در دال ها و فونداسیون ها بخاطر توزیع یکنواخت بار، به کار می رود.
• میلگردهای مرکب: در تقویت کف سازی و دال های بتنی کاربرد دارد.
• میلگردهای اتصال دهنده: برای اتصال بین ستون ها و فونداسیون ها استفاده می شود.

سایزهای مختلف میلگرد و کاربرد آن ها

انواع میلگرد دارای سایزهای مختلفی هستند که ویژگی و کاربرد آنها متفاوت است. در زیر آنها را توضیح داده ایم:

• سایز میلگردهای نازک ۶ تا ۱۰ میلی متر است که در خاموت و مش بندی به کار می روند. همچنین در دال بندی هایی با ضخامت کم، می توان از این سایز میلگردها استفاده کرد.
• میلگردهای متوسط که سایز آنها ۱۲ تا ۱۸ میلی متر است، در ساختمان های مسکونی و تجاری بسیار پرکاربرد می باشند. این میلگردها برای ستون ها و فونداسیون های معمولی کاربرد دارند.
• میلگردهای قطور با سایز ۲۰ تا ۲۵ میلی متر، در سازه های سنگین مانند پل ها، سدها و برج ها و برای ستون های بسیار باربر و دیوارهای حائل بسیار پرکاربرد است.
• از 28 میلی متر به بالاتر، میلگردهای بسیار قطور محسوب می شوند که در پروژه های صنعتی و بسیار خاص استفاده می شوند. این میلگرد اغلب در پایه های پل های کابلی و اسکله ها کاربرد دارد.

نکات مهم در انتخاب میلگرد مناسب

هنگام انتخاب و خرید میلگرد، ابتدا باید به نیاز پروژه خود توجه کنید و سپس طبق آن، ویژگی های مختلف را مورد بررسی قرار دهید. مقاومت اهمیت زیادی هنگام انتخاب میلگرد دارد، طبیعتا اگر سازه شما سنگین است، باید از نوع مقاوم تری مانند A4 استفاده کنید.
نوع میلگرد نیز اهمیت بسیار زیادی هنگام انتخاب دارد. هر بخش از سازه به نوع خاصی از این محصول نیازمند است برای مثال میلگرد ساده (A1) برای خاموت و مش بندی به کار می رود، اما برای ستون ها باید از آجدار (A3) استفاده نمایید.
در نهایت به محیط اجرای میلگرد حتما باید توجه شود. برای مثال در جاهای مرطوب، باید جنس خاصی از میلگرد مانند گالوانیزه را انتخاب کنید. سایز میلگرد نیز باید مورد بررسی قرار گیرد و اندازه مطابق با نیاز تهیه شود، درغیر این صورت به مشکل جدی خواهید خورد.

مطلب پیشهنادی: روش های کاهش هزینه های اجرایی ساختمان

کلام نهایی

در این مقاله انواع میلگرد را از نظر جنس، شکل ظاهری، استانداردهای جهانی و کاربردی که در سازه دارند، خدمت شما عزیزان معرفی کردیم. هر یک از این میلگردها دارای ویژگی ها و مشخصات خاصی هستند که کارایی آنها را متفاوت می کند. هنگام خرید میلگرد حتما باید انواع و نکات گفته شده را مورد بررسی قرار دهید و محصولی مطابق با نیاز خود انتخاب نمایید. هرچند توجه داشته باشید که هر بخش از سازه، به میلگرد متفاوتی نیاز دارد و نباید تمام آنها از یک نوع باشند. در نهایت حتما از جای معتبری خرید خود را انجام دهید تا از مرغوبیت میلگردها کاملا اطمینان داشته باشید.