سقف وافل | نقد و بررسی کامل، مزایا و معایب

سقف وافل چیست؟ مزایا و معایب سقف وافل چیست؟ قیمت خرید و اجاره قالب وافل چقدر است؟ اجرای سقف وافل چگونه است؟ همه چیز را درباره سقف وافل در این مقاله بخوانید. در این مقاله سقف وافل مورد بررسی قرار گرفته است. در بعضی مواقع که طول دهانه ها زیاد باشد، استفاده از سیستم های سقف متعارف توجیه نداشته و موجب افزایش وزن سقف به دلیل زیاد شدن ضخامت سقف می شود. لذا استفاده از دال های بتنی به همراه تیرچه در یک راستا و یا دال های مشبک که از آنها تحت عنوان سقف وافل یاد می شود، انتخاب بسیار مناسبی است. سقف های دال بتنی با تیرچه های یک طرفه و یا دال های مشبک به دلیل سختی قابل توجه در برابر وزن کمی که دارند.

آنها را به نسبت سایر سقف ها متمایز می کند و از لحاظ سازه ای نیز رفتار بسیار مناسبی از لحاظ توزیع بار به همراه سختی قابل توجه از خود به نمایش می گذارد. در شکل های زیر دو نوع دال بتنی یک طرفه و دال بتنی مشبک نشان داده شده است.

علاوه بر موارد فوق ضوابط دیگری نیز وجود دارد که باید در مورد این سقف ها بررسی و کنترل شود که در ادامه ارائه می شود.

نقد و بررسی کامل سقف وافل

اگر به نقد و بررسی سقف وافل نگاه کنیم، می توان گفت که صفحات وافل برای مناطق مسطح بسیار مناسب هستند و حجم بتن مورد استفاده در آن ها، نسبت به سایرین بسیار کمتر است. برای تقویت دال وافل، می توان از مش یا میله های جداگانه استفاده کرد و در مقابل، نیازی به گودبرداری جداگانه برای تیرها در دال وافل وجود ندارد. سطح زیرین دال، شبیه به وافل است و با استفاده از صفحات مقوایی یا غلاف مشابه آن به دست می آید.

ضخامت توصیه شده برای دال وافل بین ۸۵ تا ۱۰۰ میلی متر است و عمق کلی آن بین ۳۰۰ تا ۶۰۰ میلی متر محدود می شود. عرض تیرها یا دنده های ارائه شده در دال وافل معمولا بین ۱۱۰ تا ۲۰۰ میلی متر است و فاصله دنده ها بین ۶۰۰ تا ۱۵۰۰ میلی متر توصیه می شود. به علاوه، صفحات وافل تقویت شده را می توان برای دهانه های تا ۱۶ متر استفاده کرد، در حالی که بیش از این طول، دال وافل پیش ساخته ترجیح داده می شود.

یکی از مهم ترین ویژگی های سقف وافل، عملکرد بسیار خوب آن در برابر انقباض است. همچنین، نسبت به بخش‌هایی از بتن که سفت شده اند، عملکرد مقاوم تری دارد، زیرا نسبت به دال های پایه پایین تر است.

دال وافل تنها به ۷۰ درصد بتن و ۸۰ درصد فولاد نسبت به بتن و فولاد مورد استفاده برای سقف دال بتنی سنتی نیاز دارد. با در نظر گرفتن مشخصات و قابلیت های سقف وافل، به طور کلی می توان گفت که این نوع سقف، یکی از بهترین گزینه های موجود در بازار است.

مشخصات سقف وافل

ویژگی ها و مشخصات این سقف عبارتند از:

• این سقف ها معمولاً ۸۵-۱۰۰ میلی متر ضخامت دارند، در حالی که دال های بتنی معمولی به عمق ۳۰۰ و ۶۰۰ میلی متر محدود می شوند.
• عرض تیرها در سقف وافل معمولاً بین ۱۱۰ تا ۲۰۰ میلی متر است.
• سقف تقویت شده را می توان تا طول ۱۶ متر ساخت.
• نیازی به قاب های مختلف برای تیرها نیست.
• فاصله بین سفت کننده ها به طور معمول ۱۵۰۰-۶۰۰ میلی متر است.
• این سازه دهانه ای تا ۱۶ متر را پشتیبانی می کند.
• رفتار این سقف نسبت به خزش بهتر و مناسبتر از دال های معمولی است.
• صورت خوش فرم است و می توان از آن به عنوان یک عنصر بصری استفاده کرد.
• میلگرد دو طرفه قسمت زیادی از حرکت بار زنده را خنثی می کند.

اجرای سقف وافل

مرحله اول:

در مرحله اول اجرای سقف وافل، شمع گذاری و یا اسکفولد براساس ارتفاع طبقات انجام می شود. از شمع های متعارف در ارتفاع های معمول استفاده می شود.

مرحله دوم:

در مرحله بعد شاسی کشی زیر قالب های وافل انجام می شود. این شاسی کشی می تواند با استفاده از میله و یا به صورت تخته گذاری انجام شود.

مرحله سوم:

در مرحله بعد قالب های وافل باید روی شاسی کشی قرار گیرد و بسته به نوع قالب به همدیگر قفل شوند تا امکان جابجایی وجود نداشته باشد. و همچنین دقت شود که هیچ گونه درزی میان قالب ها بوجود نیاد که امکان در رفتن شیره بتن در میان آنها وجود نداشته باشد. طبیعتا در این مرحله باید از قالب های سالم و بدون ترک استفاده شود و نمی توان از قالب های دست دوم تغییرشکل داده استفاده کرد.

مرحله چهارم:

در مرحله بعد میلگرد های فوقانی و تحتانی سقف وافل مطابق نقشه های اجرایی قرار می گیرد و لازم است کاور میلگرد ها بر اساس مقادیر مجاز آیین نامه رعایت گردد.

مرحله پنجم:

در مرحله بعد بتن ریزی سقف انجام شده و در پایان پس از سفت شدن بتن قالب برداری سقف وافل انجام می شود.

نکات اجرایی سقف وافل

1. در این سقف با توجه به اینکه رفتار توزیع بار دو طرفه است؛ لذا باید حداقل ضخامت دال بر اساس ضوابط آیین نامه کنترل شود. چنانچه حداقل ضخامت سقف رعایت نگردد و یا به هر دلیلی محاسبات مربوط به حداقل ضخامت انجام نگیرد، لازم است کنترل خیز سقف مطابق با ضوابط آیین نامه محاسبه شده و با مقدار مجاز مقایسه گردد.
2. در دال های وافل بر خلاف دال های بتنی یک طرفه از قالب موقت مکعبی شکلی استفاده می شود و برای این قالب ها در آیین نامه های بین المللی استانداردهایی تعیین شده است که باید برای اجرای این نوع دال ها، از قالب های استاندارد استفاده شود.

برای ابعاد در نظر گرفته شده در مدلسازی، باید ابعاد درج شده از قالب های استاندارد را بسته به ملزومات مورد نیاز انتخاب کرد تا یک طرح کاملا مناسب و استاندارد تهیه شود که با توجه به تعداد زیاد ارائه دهندگان قالب سقف وافل، رعایت این موضوع برای کارفرمایان بسیار دشوار شده است.

مزایای خرید سقف وافل

سقف وافل برای دال ها یا سقف با دهانه بزرگتر به کار می روند، و در صورت نیاز به محدود کردن تعداد ستون ها، مناسب هستند. ظرفیت تحمل بار سقف وافل، بیشتر از سایر انواع دال بتنی است و علاوه بر این، ثبات ساختاری خوبی را همراه با ظاهری زیبا ارائه می دهند. به همین دلیل، برای فرودگاه ها، بیمارستان ها، مساجد، دانشگاه ها، مصلی ها و ساختمان های عمومی دیگر، انتخاب خوبی به شمار می روند.

دال بتنی وافل به دلیل تقویت دوطرفه، ظرفیت کنترل ارتعاش خوبی دارد و بنابراین، ارتعاشات ناشی از حرکت جمعیت برای ساختمان‌های عمومی را می‌توان به خوبی کنترل کرد. صفحات وافل سبک وزن هستند و به بتن کمتری نیاز دارند، از این رو مقرون به صرفه محسوب می شوند. همچنین، ساخت دال وافل با نظارت خوب آسان و سریع است و حجم مورد نیاز بتن و فولاد کم است، بنابراین چارچوبی سبک برای دال وافل کافی است.

اطلاعات تکمیلی: خدمات متعددی مانند روشنایی، لوله های تاسیساتی، سیم کشی برق، تهویه مطبوع، صفحات و لایه های عایق و مانند آن را می توان با ایجاد سوراخ در سطح زیرین وافل در عمق دال وافل ایجاد کرد. این سیستم با نام Holedeck شناخته می شود.

معایب سقف وافل :

۱. لزوم استفاده از اکیپ اجرایی متخصص:

اجرای نه چندان ساده و راحت سقف وافل و لزوم در نظر گیری نظارت عالیه بر تمامی مراحل اجرای سقف باعث شده که اجرای این سازه توسط اکیپ متخصص انجام شود. از طرفی استفاده از قالب های وافل در چند مرحله اجرای سقف باعث استهلاک و ایجاد تغییرشکل در قالب ها می شود. که همین امر منجر به ایجاد درز میان قالب ها و در رفتن شیره بتن و در نتیجه کرمو شدن بتن سقف می شود.

۲. عدم امکان استفاده از سقف وافل برای سطوح شیبدار

اجرای سقف وافل بر روی سطوح شیبدار بسیار سخت و دشوار است و در پروژه هایی که از این سقف استفاده می شود برای قسمت هایی که سطح شیبدار وجود دارد طراح به ناچار مجبور به استفاده از دال بتنی توپر است که باعث غیر اقتصادی شدن طرح می شود.

۳. رعایت نشدن کاور میلگردها به خصوص در نواحی تیرچه ها

در سقف وافل تیرچه های متعامدی که به وجود می آید. دارای مقطع T شکل بوده و در نواحی تحتانی تیرچه ها میلگردهای تحتانی قرار داده می شود. در قسمت های میانی چشمه سقف در بسیاری از موارد طراح مجبور به استفاده از میلگردهای تقویتی تحتانی است. که با توجه به پهنای کم تیرچه ها در سقف وافل امکان در نظر گیری کاور مناسب و مطابق با آیین نامه به هیچ عنوان وجود ندارد و همین امر باعث ایجاد مشکلات اجرایی می شود.

۴. لزوم استفاده از سقف کاذب برای تمامی طبقات

حفره های زیر سطح تمام شده سقف وافل در کنار زیبایی که در سقف پارکینگ ها بوحود می آورد باعث ایجاد مشکلات زیادی علی الخصوص در سقف طبقات می شود. و به اجبار لازم است برای تمامی سطح زیر سقف در طبقات از سقف کاذب استفاده کرد.

۵. انتقال صدا و حرارت بین طبقات

یکی از مشکلات اصلی که در زمان بهره برداری در ساختمان ها بوجود می آید بحص انتقال صوت میان طبقات است. این موضوع در سال های اخیر به یکی از مسائل مهم در صنعت ساختمان تبدیل شده. و در مبحث ۱۸ مقررات ملی ساختمان هم تحت عنوان “صدابندی” به آن پرداخته شده است. صدابندی ساختمان به دو دسته زیر تقسیم می شود:

1. صدابندی هوابرد
2. صدابندی کوبه ای

صدابندی هوابرد به معنی کنترل سطح اصوات انتقال یافته از طریق هوا گفته می شود. و صدابندی کوبه ای هم به معنی کنترل سطح اصوات انتقال یافته از طریق ضربه زدن اطلاق می گردد. (خرید و اجاره قالب وافل)

هزینه های مبهم سقف وافل

به دلیل گسترش تعداد ارائه دهندگان قالب سقف وافل در کشور ایران، کارفرمایان در هنگام خرید و یا اجاره قالب ها با حجم کثیری از فروشندگان قالب مواجه می شوند. و با توجه به نواسانات قیمت مصالح ساختمان لیست بلندی از قیمت ها را دریافت می کنند. و از طرف دیگر، هیچ منبع مشخصی برای ضمانت کیفیت و طول عمر قالب ها یافت نمی کنند.

قیمت خرید و اجاره قالب وافل

یکی از مراحل اصلی اجرای سقف وافل، تهیه قالب است. که یا به صورت خرید قالب وافل و یا اجاره قالب وافل انجام می شود. همانطور که پیشتر نیز گفته شد به دلیل وجود شرکت های پیمانکار مختلف با برند و نام تجاری گوناگون در راستای ارائه سقف وافل، کارفرمایان و مجریان در این مرحله با مشکلات زیادی مواجه می شوند. و قیمت های متفاوت در کنار کیفیت های متفاوت قالب باعث سردرگمی می شود.

استفاده از قالب وافل با قیمت و کیفیت پایین باعث بروز خسارات جبران ناپذیری در آینده می شود. به دلیل اینکه در قالب وافل نامرغوب، تغییرشکل لبه ها و اعوجاج و حتی شکستگی قالب بوجود می آید. و ممکن است این امر در حین عملیات بتن ریزی اتفاق بیفتد. حتی در برخی موارد مشاهده شده که به دلیل عدم اجرای صحیح سقف، پس از بهره برداری سقف دچار خیز شده. و آسیب های جبران ناپذیری را به ساکنین و مالکین ساختمان وارد می کند.

سوالات متداول

سقف وافل چیست؟

Waffle Slab یک نوع سازه سقفی است که در آن بتن به شکل مشبک و تخته‌ای ریخته می‌شود و به همین دلیل به این نام شناخته می‌شود. در این نوع سازه، پایه‌ها و دیوارهای برشی کمتری نسبت به سایر سازه‌های سقفی دارد و برای سازماندهی فضای داخلی بسیار مناسب است. همچنین، این سازه سقفی به دلیل داشتن عرض مشبک بالا، مقاومت بیشتری در برابر بارهای خمشی دارد و این باعث افزایش طول عمر و پایداری سازه می‌شود.

هدف از خرید سقف وافل چیست؟

خرید این سقف به دلیل مزایای زیادی که دارد، جذابیت بسیاری برای سازندگان، معماران و مهندسان عمران دارد. این سازه سقفی با توجه به قابلیت‌های خود، به عنوان یک راه حل مناسب برای ساخت و ساز در پروژه‌های مختلف شناخته شده است.

تفاوت بین سقف وافل و اسلب فولادی چیست؟

سقف اسلب فولادی و وافل دو نوع سیستم ساختمانی هستند که در ساختمان‌های صنعتی و تجاری مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سقف وافل، سیستمی است که در آن بین المان‌های خمشی افقی، المان‌های عمودی و پوسته‌ی بالایی که به شکل وافل شکل گرفته است، به صورت جامد متصل می‌شوند. این سیستم برای ایجاد پوشش‌های بزرگ و بدون پرتی استفاده می‌شود و با توجه به سبک سازه‌ی وافل، اغلب برای ساختمان‌های صنعتی و تجاری مناسب است.
اما اسلب فولادی، سیستمی است که در آن المان‌های خمشی فولادی به کمک برچسب‌های فولادی به هم متصل می‌شوند. این سیستم برای ایجاد سقف‌ها و دیوار‌های سبک در ساختمان‌ها مورد استفاده قرار می‌گیرد. از مزایای این سیستم می‌توان به نصب آسان، وزن کم و قابلیت بازیافت پذیر بودن المان‌های فولادی اشاره کرد.

ارتفاع سقف وافل چقدر باید باشد؟

ارتفاع این سقف بستگی به نوع کاربری ساختمان، طراحی داخلی و مواد ساختمانی دارد. اما در کل، ارتفاع سقف وافل باید حداقل ۳ متر باشد تا فضای شناور تر و احساس بهتری را به ساکنان فراهم کند.
در صورتی که این ارتفاع کمتر از ۳ متر باشد، فضای کمیاب خواهد بود و احتمال ایجاد احساس تنگی و بستری بودن بیشتر است. البته ممکن است در برخی موارد خاص مانند ساختمان‌های فضای باز و یا محیط‌های صنعتی، ارتفاع این سقف به کمتر از ۳ متر کاهش یابد.
به هر حال، در طراحی ساختمان و انتخاب ارتفاع سقف باید به نیازهای کاربران ساختمان، محیط کار و تاثیرات احتمالی بر روی سلامتی آنها توجه کرد.